Modelovereenkomst voor afloskapitein

(tekst ontleend aan website Koninklijke BLN – Schuttevaer)

In oktober 2015 zijn FNV zelfstandigen, Koninklijke BLN-Schuttevaer en een aantal zelfstandige afloskapiteins een samenwerking gestart om een modelovereenkomst, met algemene voorwaarden, te ontwerpen voor zelfstandige afloskapiteins. Het doel was een overeenkomst te maken die voor zowel opdrachtgevers als voor opdrachtnemers werkbaar zou moeten zijn. Begin januari 2016 zijn de overeenkomst en de daaraan gekoppelde algemene voorwaarden ter goedkeuring voorgelegd aan de Belastingdienst, inmiddels is goedkeuring gekregen van de Belastingdienst.

Extra overweging

Als u gebruik maakt van deze modelovereenkomst + algemene voorwaarden, dan moet u op pagina 1 nog een extra overweging opnemen met de volgende tekst:
‘- dat deze overeenkomst is gebaseerd op de door de Belastingdienst op 17 juni 2016 onder nummer 90516.10518 beoordeelde overeenkomst. De in die overeenkomst gemarkeerde bepalingen zijn in deze overeenkomst ongewijzigd overgenomen. Voor zover in deze overeenkomst aanpassingen hebben plaatsgevonden, zijn partijen van mening dat deze aanpassingen geen afbreuk doen aan de in de modelovereenkomst gemarkeerde bepalingen‘.

Omdat de overeenkomst een aantal invulvelden kent, is het van belang dat u zelf een Word-versie hebt, zodat u de overeenkomst kunt completeren en waar nodig kunt aanpassen.
Let op: van de door de Belastingdienst (grijs) gemarkeerde bepalingen (de zogenaamde kernbedingen) mag niet worden afgeweken. Doet u dat wel, dan vervalt daardoor de zekerheid die de modelovereenkomst beoogt te bieden voor partijen, namelijk dat de arbeidsrelatie die de partijen met elkaar aangaan géén inhoudingsplichtige arbeidsrelatie is.

In de praktijk

In de overeenkomst leggen partijen de afspraken vast op basis van de die ze zaken met elkaar gaan doen.  Deze overeenkomst sluit u dus vóór aanvang van de werkzaamheden c.q. vóór de betaling van de vergoeding voor die werkzaamheden. Het is dus niet voldoende om op een factuur (achteraf) te vermelden dat er is gewerkt volgens de modelovereenkomst.

Op grond van artikel 1 (kernbeding) moeten partijen tevoren de begin- en einddatum van de werkzaamheden noemen. Deze datums hoeven niet noodzakelijk samen te vallen met de vertrekdatum van het schip van punt A en de aankomst van het schip bij punt B. In veel gevallen zal de duur van het contract wel afgestemd zijn op de beoogde vertrekdatum en de verwachte aankomstdatum, maar dat is uitdrukkelijk niet steeds het geval.

Mocht het schip eerder arriveren op plaats van bestemming dan de einddatum van de opdracht en zijn de werkzaamheden van de afloskapitein niet langer nodig, dan heeft de afloskapitein toch recht op doorbetaling tot de einddatum van het contract. Mits de afloskapitein zich beschikbaar houdt voor zijn opdrachtgever gedurende de rest van de contractperiode. Als de opdrachtgever deze ‘extra’ uren/dagdelen/dagen niet wilt uitbetalen, dan zou hij de overeenkomst tussentijds kunnen beëindigen door opzegging (zie artikel 6 van de overeenkomst en artikel 6 van de algemene voorwaarden).  Echter, op grond van artikel 6.2 van de algemene voorwaarden blijft de opdrachtgever dan de volledige afgesproken vergoeding verschuldigd. Als partijen dat anders willen, dan zullen ze in artikel 7 van de overeenkomst een afwijkende regeling moeten opnemen.

Let op: als blijkt dat de vergoeding helemaal is gekoppeld aan de periode van het vertrek van punt A en de aankomst bij punt B, dan zou dit kunnen duiden op een vervoersovereenkomst in plaats van een opdrachtovereenkomst (de modelovereenkomst is een opdrachtovereenkomst). Dit heeft als (fiscaal) gevolg dat deze modelovereenkomst geen zekerheid meer biedt voor partijen en dat hun arbeidsrelatie géén inhoudingsplichtige arbeidsrelatie is.

Het kan natuurlijk ook zijn dat de overeengekomen periode verstrijkt, maar de opdrachtgever nog langer gebruik wilt maken van de diensten van de afloskapitein, bijvoorbeeld omdat de bestemming van het schip op dat moment nog niet is bereikt. Dan loopt de overeenkomst dus af tijdens de reis. Als partijen dan nog langer met elkaar door willen, dan moeten ze aansluitend een nieuwe opdrachtovereenkomst sluiten met een vaste begin- en einddatum (dit kan eventueel  ook per e-mail, zie hieronder). Een andere mogelijkheid is er niet: de overeenkomst en de algemene voorwaarden kennen géén meerwerk- of verlengingsregeling. Ook in deze situatie speelt het risico dat als u (mondeling) de overeenkomst verlengt tot het moment van aankomst op bestemming van het schip, er wordt geoordeeld dat er sprake is van een vervoersovereenkomst in plaats van een opdrachtovereenkomst. Ook hier geldt dus: ga in de praktijk niet lichtvaardig om met de modelovereenkomst, ook al nodigt de praktijk daar soms toe uit. In geval van controle moet de praktijk in overeenstemming zijn met de afspraken op papier, tenminste, als u werkt op basis van de modelovereenkomst. Het is niet verplicht (een VAR-verklaring was ook niet verplicht), maar het is wel verstandig.

Volgens de belastingdienst is het niet nodig dat partijen die willen werken op basis van een modelovereenkomst,  in hun administratie beschikken over een papieren, door beide partijen ondertekend, exemplaar van het modelcontract. Volgens de Belastingdienst is het voldoende als partijen in een e-mail verwijzen naar het nummer en de beoordelingsdatum van het modelcontract. In die e-mail moeten wel de open velden, zoals de duur en de prijs, van het contract worden ingevuld. Het is van groot belang dat de modelovereenkomst en de bijbehorende algemene voorwaarden als bijlage bij die e-mail worden meegestuurd, en dat die bijlagen ook geopend en opgeslagen kunnen worden. Daarnaast is het is van belang dat de wederpartij per email bevestigt dat op basis van die modelovereenkomst en de bijbehorende algemene voorwaarden wordt gecontracteerd.

De overeenkomst (met algemene voorwaarden) kan op eigen briefpapier met eigen logo worden aangeboden. Hier geldt het principe: het gaat om de inhoud, niet om de vorm.

Raamovereenkomst

Als u als afloskapitein vaak zaken doet met dezelfde opdrachtgever, dan kunt u overwegen een raamovereenkomst te sluiten. Dat is een overeenkomst waarin partijen hun basisafspraken vastleggen die gelden op het moment dat ze concreet een opdrachtovereenkomst met elkaar sluiten. De modelovereenkomst moet dan tekstueel iets worden aangepast, met behoud van de status van goedgekeurde modelovereenkomst, waarna partijen zich voortaan kunnen beperken tot korte opdrachtbevestigingen (per e-mail, per fax of per post). Hierin wordt dan verwezen naar de raamovereenkomst en worden de variabele voorwaarden van de concrete opdracht geregeld.

Klik hier voor de modelovereenkomst.
Klik hier voor de algemene voorwaarden.